Chủ Nhật, 24 tháng 1, 2021

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 119

 

Tài Mệnh Tương Đố

“Video 75“

 

Kiều đã lên danh sách những người cần trả ơn nhất là sư Giác Duyên, mụ quản gia ở phủ Hoạn bà và cả nàng Mã Kiều một kỹ nữ tốt bụng chăm sóc an ủi thuốc men khi Kiều bị mụ Tú bà đày đọa và bị Sở Khanh hạ nhục. Riêng nhà họ Thúc thì nàng Kiều ra lệnh giữ cho yên ổn, chỉ mời họ đến đây để Kiều phán xử. Những tên đã gây thù chuốc oán, tạo nên tội ác thì Kiều sai quân tướng đặc nhiệm dẫn giải về một dây lốc nhốc như Mã Giám Sinh, Tú bà, Sở Khanh, Bạc Hạnh, Bạc bà, khuyển ưng vân vân… đều hốt sạch. Nhưng tên tội phạm chính nguồn gốc gây cho gia đình Kiều phải khuynh gia baị sản tang thương chia lìa là thằng bán tơ thì Kiều và cả thám quân của Từ Hải không thể naò dò la ra tông tích vả lại nó lại lẩn trốn ở Bắc Kinh vùng đất triều đình nhà Minh còn kiểm soát, thật là đáng tiếc cho nàng Kiều vẫn chưa trả hết được thù nhà.

 

“Lệnh tiễn truyền giữ êm họ Thúc

Đàn hạch gì hạ nhục chưa nên

Mụ quản gia vãi Giác Duyên

Mã Kiều lệnh tiễn trước tiên rước mời

 

Tiếng dạ ran long trời lở đất

Càng sục sôi roi quất ngựa phi

Mây đen sấm chớp tức thì

Thiên lôi nổi trận uy nghi thiên đình

 

Một mẻ tóm đại hình sắp sẵn

Về đầy nơi khóa chặn trong ngoài

Quân trung đao búa giáo dài

Sơn lâm chúa tể quốc oai chỉnh tề

 

Bầy chồn cáo chó dê lục tục

Trước sân rồng phủ phục rập đầu

Điểm danh chửa dứt trống chầu

Bá quan văn võ đứng hầu hai bên

 

Từ đại vương ngồi khen mệnh phụ

Để cho nàng phán xử công minh

Kiều vâng lời cậy uy linh

Thiếp xin báo đáp ân tình trượng phu

 

Trước báo ân sau thù sẽ trả

Cho gọi mời vội vã Thúc Lang

Hồn siêu phách lạc mơ màng

Nghìn trùng non nước ơn chàng năm xưa

 

Vợ chàng thói mạt cưa mướp đắng

Lắm mưu mô chẳng đặng nói ra

Kể sao cho hết ranh ma

Lâm Truy, Vô Tích lệ sa máu trào“

 

Mạt cưa mướp đắng là theo điển tích không biết có từ bên Tàu hay ở Việt Nam? Một anh chàng rao bán cám làm thức ăn cho lợn gà, mà trong gánh chỉ rặt một thứ mạt cưa. Lại gặp một kẻ rêu rao bán dưa chuột, nhưng những thứ bán ra chỉ toàn là mướp đắng. Bởi vì về ngoại hình thì mạt cưa trông cũng từa tựa như cám, và mướp đắng cũng khó phân biệt với dưa chuột. Trớ trêu thay cái phường mạt cưa mướp đắng ấy lại gặp nhau. Ví như cuộc hội ngộ đầy lý thú giữa Kiều và Hoạn Thư. Hai kỳ phùng địch thủ lại gặp nhau trong cái trò hơn thua của ái tình.

Nguyễn Du cũng đã viết thành hai câu lý thú:

 

“Tình cờ chẳng hẹn mà nên

Mạt cưa mướp đắng đôi bên một phường”

 

Còn Lu Hà tôi trong tập Tài Mệnh Tương Đố thì:

 

“Sâm thương nợ tơ đào trúc mã

Chốn bụi hồng vàng đá phôi pha

Tạ ân báo đức lòng ta

Nghìn cân bạc trắng lụa là phát ra

 

Hoạn tiểu thư Hoạn bà cùng giuộc

Hai mẹ con đánh thuốc hại ta

Mê man phóng hỏa đốt nhà

Phen này kẻ cắp bà già gặp nhau

 

Mưu sâu trả nghĩa sâu cũng trả

Hận ngàn thu hả dạ lòng người

Kiến bò miệng chén chưa bơi

Dầu sôi lửa bỏng lò hơi canh giờ

 

Thúc Sinh càng bơ phờ thê thảm

Mồ hôi chàng ướt đẫm như mưa

Lòng riêng mừng rỡ hay chưa

Mặt như chàm đổ lại vừa ngẩn ngơ“

 

 

Tài Mệnh Tương Đố

“Video 76“

 

Sau khi mắng Hoạn Thư một chặp cho bõ tức ấm ức bấy lâu nay, cũng là để thị phi ra oai. Bây giờ đã thay đổi ngôi thứ Kiều trở thành quốc mẫu, đệ nhất phu nhân uy quyền nhất Nam Kinh, kẻ ngồi trên cao vòi vọi, còn Hoạn Thư tạm coi như tù nhân quỳ mọp ở dươi để nghe bề trên phán xử. Kiều ưu tiên trả ơn trước cho những người đã cưu mang mình bằng vàng bạc lụa là cho Thúc Sinh, sư Giác Duyên, mụ Quản Gia và cả nàng Mã Kiều.

 

“Kìa sư trưởng nãy giờ Kiều mới

Mụ quản gia mời gọi lên trên

Dắt tay hai vị xưng tên

Hoa nô cũng với Trạc Tuyền là tôi

 

Nhớ khi xưa bèo trôi hoa rớt

Được hai người cứu vớt cưu mang

Ân sâu nghĩa nặng nghìn vàng

Tặng lòng phiếu mẫu thênh thang biển trời

 

Cả hai nhìn rụng rời kinh hãi

Vui lại càng lo ngại bồi hồi

Xin mời hai vị rán ngồi

Xem cho tường tận biết tôi báo thù“

 

Sau đó Kiều mới xét xử đến Hoạn Thư một tình địch của mình. Chúng ta hãy bình tĩnh theo giõi phiên tòa và cuộc đối thoại giữa hai người đàn bà. Chính Kiều cũng phải thừa nhận rằng, Hoạn Thư nói câu nào cũng đúng. Kiều không có lý lẽ gì để xử tội nặng Hoạn Thư, cuối cùng phải tha bổng chỉ sai đánh vài roi chiếu lệ để trả lại đòn ngày xưa Hoạn bà đã sai gia nhân đánh Kiều. Kiều bỏ qua không thèm xét xử đến Hoạn bà, nhưng Kiều cho đánh con gái bà mấy roi mà thôi. Một điiểm cũng đáng chú ý là cụ Nguyễn Du đã quên để cho Kiều trả ơn nàng Mã Kiều, nhưng tôi xét thấy Mã Kiều cũng rất đáng thương và nàng cũng tỏ ra rất tốt với Kiều, cho dù là theo lệnh Tú bà. Nhưng Mã Kiều không hề làm ăng ten, mật vụ, theo giõi Kiều, bẩm báo với Tú bà sai lạc về Kiều. Nàng xứng đáng được Kiều trả ân.

 

“Lệnh tiễn xuống binh phù chư tướng

Cấm vệ quân dưới trướng uy nghi

Vạc dầu dao kéo tức thì

Kẹp chân rút móng lăng trì khảo tra

 

Gươm sáng quắc tuốt ra khỏi vỏ

Hoạn Thư đâu túm cổ lôi vào

Nhác trông nàng đã hỏi chào

Tiểu thư cũng có ngày nào tới đây

 

Đàn bà dễ mấy tay biết mặt

Thói hồng nhan bày đặt chi nhiều

Bợm già cay nghiệt bao nhiêu

Càng oan trái lắm càng điêu đứng đời

 

Hoạn Thư rách tả tơi tà áo

Hồn phách bay lảo đảo bóng chiều

Ranh ma thị cũng lắm chiêu

Rập đầu máu chảy lựa điều kêu ca

 

Tôi chút dạ đàn bà nông cạn

Chẳng nghĩ xa vướng nạn ghen tuông

Mến tài rồi cũng sả buông

Sân si nóng giận dơ tuồng phấn son

 

Lòng đây cũng héo hon đòi đoạn

Cảnh tạo ra ly gián chép kinh

Với khi dời bỏ dứt tình

Trông theo chẳng tiếc bóng hình mù sương

 

Nên nghĩ lại tình thương trắc ẩn

Phận liễu bồ tủi hận khổ đau

Tóc tơ vàng đá phai màu

Chồng chung khó chịu mặt cau có buồn

 

Trót gây việc thay hồn đổi xác

Phóng hỏa thiêu tan tác chim muông

Đọa đày hầu hạ xã xuồng

Nửa đêm gà gáy ngồi trông sao trời

 

Hãy nghĩ lại mấy lời tâm huyết

Lượng hải hà khẩn thiết xin tha

Khoan dung chút phận đàn bà

Mười hai bến nước biết là về đâu?

 

Cuộc trăm năm bể dâu nếm trải

Kiều càng nghe tê tái cõi lòng

Ngẫm mình số kiếp long đong

Tiểu thư khôn khéo cầu mong nhân từ

 

Lệnh truyền xuống Hoạn Thư tha bổng

Đánh vài hèo tiếng trống qua loa

Tạ lòng rơi lệ nhạt nhòa

Thúc Sinh lẽo đẽo theo hoa về nhà“

 

Khi Thuý Kiều dựa vào thế lực Từ Hải đã chỉ đích danh thủ phạm là Hoạn Thư. Hoạn Thư bước ra biện minh cho mình hết sức thông minh đầy tính thuyết phục: chồng tôi đau dễ nhường cho ai được, khi Thuý Kiều về ở Hoạn Thư đâu có hành hạ gì, cho ra chùa để chép kinh là vì Hoạn Thư muốn giữ danh dự thể diện cho Thuý Kiều chưa kể ra chuyện khi trốn đi Thuý Kiều còn cuỗm một số chuông vàng khánh bạc để làm lộ phí. Ngay đến cả học giả Vũ Trinh cùng thời với Nguyễn Du đã có lời khen:

" lời Hoạn Thư nói Cú cú hữu lý trực."

 Có nghĩa là câu nào cũng có lý cả nên Thuý Kiều cứng họng phải tha Hoạn Thư chỉ giết hai thằng Khuyển Ưng, xem như là hả cơn giận.

 

Hoạn Thư trở thành một kiểu ghen thành di sản văn hoá tinh thần, -tâm lý điển hình cho một lớp người và được xã hội hoá, dân gian hoá, như lối ghen của Hoạn Thư thì không có nhiều trong nền văn hoá thế giới.

Nhà thơ Nguyễn Khuyến cũng có bài thơ về cái sự gehen tuông rất trí thức của Hoạn Thư:

 

“Chị Hoạn ghen tuông khéo giở đời

Cơ duyên lỏng lẻo buộc chân người

Cánh buồm mặt bể vừa êm sóng

Vó ký chân đèo bỗng đến nơi

Con ở ngẩn ngơ nhìn mặt chủ

Nhà thầy tưng hửng mất đồ chơi

Ông trời rõ khéo chua cay nhỉ

Một cuộc bày ra cũng nực cười.“

 

14.12.2019 Lu Hà

 

 

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét